MİLLİ EDEBİYAT ZEVK VE ANLAYIŞI SÜRDÜREN ŞİİR

 MİLLİ EDEBİYAT ZEVK VE ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞİİR (1920-1950)

ÖZELLİKLERİ:

Kurtuluş Savaşı Dönemi – milliyetçilik

Türk diline önem

Türkçe sözlük

Hece

Milli konular

Şiirlerde sıradan insanlar

Lirik ve didaktik şiir

Dergiler:

Kültür Haftası (Peyami Safa)

Ağaç (Necip Fazıl)

Hisar (Hisarcılar)

Çınaraltı (Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon)

 

1.ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI

2.BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR

3.ORHAN ŞAİK GÖKYAY

4.ZEKİ ÖMER DEFNE

5.MİTHAT CEMAL KUNTAY

6.AHMET KUTSİ TECER

7.KEMALETTİN KAMU

8.ARİF NİHAT ASYA

9.NİHAL ATSIZ

 

1.ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI (1904-1946)

Halk edebiyatı geleneğinden yararlanmış deniz, gurbet, doğa ve ölüm temalarını işlemiştir.

Eserleri:

Şiir: Deniz Sarhoşları, Yayla Dumanı, Sarıkız Mermerleri, Deniz Hasreti

 

2. BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR (1908-1969)

Halk şiiri biçim özellikleriyle şiirler yazmıştır.

Atatürk’e ve cumhuriyete olan sevgisini anlatmıştır.

Ankaralı Âşık Ömer mahlasıyla şiirler yazmıştır.

Onuncu yıl Marşı’nı yazmıştır. (Faruk Nafiz ile)

Şiir: Erciyes’ten Kopan Çığ, Burada Bir Kalp Çarpıyor, Benden İçeri

Antoloji: Atatürk Denizinden Damlalar

Tiyatro: Çoban, Atilla, Deniz Abdal

 

3.ORHAN ŞAİK GÖKYAY(1902-1994)

(eski edebiyatı çeviren)

Âşık tarzında ilk şiirler

Folklor ve halk edebiyatı araştırmaları

Koçaklama tarzında şiirler yazmıştır.

 

Eserleri:

Şiir: Bu Vatan Kimin?

Düzyazı: Dedem Korkut’un Kitabı, Kâtip Çelebi’den Seçmeler, Destursuz Bağa Girenler(eski edebiyatı yanlış çevirenleri eleştirmiş)

 

BU VATAN KİMİN

Bu vatan toprağın kara bağrında

Sıradağlar gibi duranlarındır,

Bir tarih boyunca onun uğrunda

Kendini tarihe verenlerindir.

 

Tutuşup kül olan ocaklarından,

Şahlanıp köpüren ırmaklarından,

Hudutta gaza bayraklarından

Alnına ışıklar vuranlarındır.

 

Ardına bakmadan yollara düşen,

Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan,

Huduttan hududa yol bulup koşan,

Cepheden cepheyi soranlarındır.

 

İleri atılıp sellercesine

Göğsünden vurulup tam ercesine,

Bir gül bahçesine girercesine

Şu kara toprağa girenlerindir.

 

Tarihin dilinden düşmez bu destan,

Nehirler gazidir, dağlar kahraman,

Her taşı yakut olan bu vatan

Can verme sırrına erenlerindir.

 

Gökyay’ım ne yazsan ziyade değil,

Bu sevgi bir kuru ifade değil,

Sencileyin hasmı rüyada değil,

Topun namlusundan görenlerindir.

 

 

 

4.ZEKİ ÖMER DEFNE (1903-1992)

(Ilgaz)

Halk edebiyatı geleneklerine bağlıdır.

Hece ölçüsünde çağdaş şiirler yazdı.

 

Eserleri:

Şiir: Denizden Çalınmış Ülke, Sessiz Nehir, Kardelenler

 

 

5. MİTHAT CEMAL KUNTAY 1885-1956)

(acem şahına) şiiri

Heceyle-aruzla epik şiirler yazmıştır.

Şiirleri dışında önemli eseri “Üç İstanbul” eseridir.

Şiir: Türk’ün Şehnamesinden, Acem Şahına

Roman: Üç İstanbul (II. Abdülhamit- II. Meşrutiyet- Mütareke Yılları)

Bu romanın kahramanı Adnan Bey’dir.

 

Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır

Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır

Şifre: Mithat Cemal Kuntay üç tayını Üç İstanbul’a ayrı ayrı göndermiş.

 

6. AHMET KUTSİ TECER (1901-1967) (orada bir köy var)

“Neredesin?” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.

Milli edebiyat anlayışı içinde şiir ve tiyatro(oyun) yazarıdır.

Âşık Veysel’i edebiyatımıza o tanıtmıştır. 1932 Ülkü dergisinde yazdığı makaleyle tanıtmıştır.

Orada Bir Köy Var Uzakta,  Halay Çeken Kızlar önemli diğer şiirleridir.

Eserleri: Şiirler

Oyunlar: Koçyiğit Köroğlu, Köşe başı, Bir Pazar Günü, Satılık Ev

Orda Bir Köy Var Uzakta

Orda bir köy var, uzakta

O köy bizim köyümüzdür.

Gezmesek de, tozmasak da

O köy bizim köyümüzdür.

NERDESİN

Geceleyin bir ses böler uykumu,             Bütün sevgileri atıp içimden,

İçim ürpermeyle dolar:-Nerdesin?        Varlığımı yalnız ona verdim ben.

Arıyorum yıllar var ki ben onu,            Elverir ki bir gün bana, derinden,

Âşıkıyım beni çağıran bu sesin.              Ta derinden, bir gün bana “Gel” desin.

 

Gün olur sürüyüp beni derbeder,                                    Ahmet Kutsi TECER

Bu ses rüzgârlara karışır gider.

Gün olur peşimden yürür beraber,

Ansızın haykırır bana:-Nerdesin?

 

7-KEMALETTİN KAMU (1901-1948)

Vatan sevgisi, aşk, gurbet ve doğa sevgisini işlediği şiirleriyle tanınır.

“Bingöl Çobanları” adlı pastoral şiiri oldukça ünlüdür.

“Gurbet Şairi” olarak tanınır.

(Türk’ün İlahisi) şiiri yazmıştır.

“Ben gurbette değilim gurbet benim içimde”

 

Eserleri:

Şiir: Gurbet, Bingöl Çobanları

 

 

8. ARİF NİHAT ASYA (1904-1975)

 

“Bayrak Şairi” olarak bilinir. 5 Ocak Adana’nın kurtuluşundan sonra yazmıştır. Fetih Marşını yazdı

Dini ve milli duyguları ve kahramanlıkları eserlerinde işler.

Rubai türünün son ustalarındandır.

 

Eserleri:

ŞİİR: BİR BAYRAK RÜZGÂR BEKLİYOR, KIBRIS RÜBAİLERİ, KÖPRÜ, KÖKLER VE DALLAR, DUALAR VE ÂMİNLER, YASTIĞIMIN RÜYASI, AYETLER.

ÖZDEYİŞ: KANATLAR VE GAGALAR

 

BAYRAK

Ey, mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!..

Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,

Işık ışık, dalga dalga bayrağım,

Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Sana benim gözümle bakmayanın

Mezarını kazacağım!

Seni selamlamadan uçan kuşun

Yuvasını bozacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…

Gölgende bana da, bana da yer ver !

Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar.

Yurda ay yıldızın ışığı yeter.

Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün.

Kızıllığında ısındık,

Dağlardan çöllere düşürdüğü gün.

Gölgene sığındık.

Ey, şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalan;

Barışın güvercini, savaşın kartalı…

Yüksek yerlerde açan çiçeğim;

Senin altında doğdum,

Senin dibinde öleceğim.

Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim:

Yeryüzünde yer beğen !

Nereye dikilmek istersen,

Söyle, seni oraya dikeyim !

 

9. NİHAL ATSIZ

(bozkurt)

Türkçülük akımının önemli temsilcilerindendir.

Atsız Mecmua- Orhun- Orkun-Ötüken dergilerini yayınladı.

Turancı görüşleri savundu. 1944’te 22 arkadaşıyla tutuklanarak ırkçılık, Turancılık davasıyla yargılandı.

Tarihi romanlar yazmıştır.

Romanlarında efsane, mitos, destan geleneğinden yararlanmıştır.

Göktürk dönemini yalın bir dille anlatmıştır.

Roman: Dalkavuklar Gecesi: Cumhuriyetin ilk 15 yılını hicveder

Bozkurtların Ölümü: Göktürk

Bozkurtlar Diriliyor: Göktürk

Deli Kurt: Osmanlı

Z Vitamini:

Ruh Adam: otobiyografik roman

 

Şiir: Yolların Sonu

 

10. HALİDE NUSRET ZORLUTUNA (1901-1984)

(kadın yazarların anası) Emine Işınsu

Git Bahar şiiriyle ünlüdür.

Cumhuriyet sonrasında da HİSAR dergisi çevresinde bulunmuştur.

 

Eserleri:

Şiir: Geceden Taşan Dertler, Yayla Türküsü, Yurdumun Dört Bucağı, Ellerim Bomboş, Git Bahar, Sevmek

Anı: Benim Küçük Dostlarım

Roman: Aşk ve Zafer (beşik kertmesi), Sisli Geceler, Bir Devrin Romanı, Benim Küçük Dostlarım(öğrencileriyle olan anılarını anlatır)

 

 

11.Bekir Sıtkı Erdoğan:

(Marş Şairi)

50. Yıl Marşı, 75. Yıl Marşı, 100. Yıl Marşı ve Harp Okulu Marşını yazmıştır.

51.